Nauszniki przeciwhałasowe czy zatyczki – co lepiej chroni słuch pracownika?

Hałas w miejscu pracy to jedno z największych zagrożeń zdrowotnych, jakie towarzyszy pracownikom w przemyśle, budownictwie czy logistyce. Wielogodzinna ekspozycja na głośne dźwięki prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń słuchu, które mogą ujawniać się stopniowo i skutkować poważnymi chorobami zawodowymi. Dlatego ochrona słuchu jest obowiązkowa, a pracodawca musi zapewnić odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Najczęściej stosuje się dwie metody: nauszniki przeciwhałasowe oraz jednorazowe lub wielorazowe zatyczki do uszu. Które z nich lepiej chronią pracownika? Odpowiedź nie jest jednoznaczna – wiele zależy od warunków pracy, rodzaju wykonywanych obowiązków oraz preferencji użytkownika.

Dlaczego ochrona słuchu jest tak istotna?

Człowiek może bezpiecznie przebywać w otoczeniu, w którym poziom hałasu nie przekracza 80 dB. Niestety w wielu branżach wartości te są znacznie wyższe. Przykładowo na placu budowy hałas wytwarzany przez młoty pneumatyczne może sięgać 100 dB, a w halach przemysłowych hałas maszyn oscyluje w granicach 90–95 dB. Takie wartości stanowią poważne zagrożenie i wymagają stosowania ochrony słuchu. Bez względu na to, czy pracownik używa środków ochrony indywidualnej, takich jak zatyczki, czy zdecyduje się na nauszniki przeciwhałasowe, priorytetem zawsze jest dopasowanie ich do warunków pracy.

Nauszniki przeciwhałasowe – budowa i zalety

Nauszniki przeciwhałasowe to urządzenia przypominające słuchawki, które zakrywają całe ucho i tworzą barierę dla dźwięków zewnętrznych. Wypełnione są materiałami tłumiącymi, a ich konstrukcja opiera się na regulowanym pałąku, który umożliwia dopasowanie do głowy.

Do największych zalet nauszników należą:

• łatwość zakładania i zdejmowania,
• możliwość wielokrotnego użytkowania,
• skuteczna ochrona w środowiskach o wysokim poziomie hałasu,
• wygoda podczas dłuższej pracy.

Warto podkreślić, że nowoczesne modele często łączą funkcję tłumienia z dodatkowymi udogodnieniami, jak wbudowana komunikacja radiowa czy redukcja wybranych częstotliwości. W przypadku pracy w głośnych halach czy przy obsłudze ciężkich maszyn to właśnie środki ochrony indywidualnej w formie nauszników są najbardziej praktyczne.

Zatyczki do uszu – kiedy sprawdzają się najlepiej?

Zatyczki do uszu wykonane są zazwyczaj z miękkiej pianki poliuretanowej lub silikonu. Ich głównym zadaniem jest blokowanie hałasu poprzez uszczelnienie kanału słuchowego. Choć są małe i niepozorne, skutecznie zmniejszają natężenie dźwięków i są wygodne do noszenia pod kaskiem czy goglami.

Zalety zatyczek to m.in.:

• niska cena i łatwa dostępność,
• możliwość stosowania w połączeniu z innymi elementami ochrony, np. kaskiem,
• niewielka waga i dyskretne użytkowanie,
• skuteczność w średnim i wysokim hałasie.

W magazynach, w których pracownicy noszą odzież roboczą oraz dodatkowe akcesoria ochronne, zatyczki mogą być wygodniejszym wyborem niż nauszniki, ponieważ nie kolidują z innymi elementami wyposażenia.

Nauszniki czy zatyczki – co wybrać?

Decyzja o tym, które rozwiązanie lepiej chroni słuch, zależy od warunków pracy. Jeżeli pracownik wykonuje obowiązki w bardzo głośnym środowisku, np. przy młotach pneumatycznych, lepszym rozwiązaniem będą nauszniki przeciwhałasowe. Natomiast w sytuacjach, w których trzeba łączyć ochronę słuchu z innymi elementami – jak kask ochronny czy okulary – wygodniejsze będą zatyczki. Niektórzy pracodawcy decydują się na wprowadzenie obu rozwiązań jednocześnie i umożliwiają pracownikom wybór w zależności od charakteru zadań. Takie podejście zapewnia najwyższy poziom ochrony i komfortu.

Normy i przepisy dotyczące ochrony słuchu

Zgodnie z europejską normą EN 352, zarówno nauszniki, jak i zatyczki muszą spełniać określone wymagania dotyczące tłumienia dźwięku. Minimalne parametry tłumienia wyrażane są współczynnikiem SNR (Single Number Rating). Im wyższa wartość SNR, tym lepsza ochrona przed hałasem.

W miejscach pracy, gdzie obowiązuje odzież BHP oraz inne środki zabezpieczające, pracodawca ma obowiązek przeprowadzać regularne pomiary hałasu i dobierać odpowiednie akcesoria ochronne zgodnie z poziomem natężenia dźwięku.

Komfort i higiena użytkowania

Kwestia wygody jest równie ważna jak sama skuteczność. Pracownik, który spędza 8 godzin dziennie w hałaśliwym otoczeniu, musi mieć zapewniony komfort. Nauszniki przeciwhałasowe mogą być mniej wygodne w wysokich temperaturach, ponieważ ograniczają wentylację i powodują pocenie się skóry. Zatyczki z kolei wymagają szczególnej higieny, ponieważ nieodpowiednio użytkowane mogą prowadzić do infekcji ucha. Dlatego zaleca się regularne czyszczenie i wymianę środków ochrony słuchu, co w praktyce często nadzoruje dział BHP.

Zarówno nauszniki, jak i zatyczki mają swoje zalety i ograniczenia. W wielu przypadkach optymalne jest posiadanie obu rozwiązań i stosowanie ich w zależności od sytuacji. Jeżeli priorytetem jest maksymalna ochrona w bardzo głośnym otoczeniu, najlepszym wyborem są nauszniki przeciwhałasowe. Natomiast w pracy wymagającej noszenia dodatkowych elementów, takich jak odzież robocza czy kask ochronny, bardziej praktyczne okażą się zatyczki. Niezależnie od wyboru, ochrona słuchu powinna być traktowana tak samo poważnie, jak inne elementy bezpieczeństwa – od odzieży ochronnej, przez rękawice, aż po buty i sprzęt asekuracyjny. Właściwe środki ochrony indywidualnej pozwalają uniknąć nieodwracalnych skutków ekspozycji na hałas i gwarantują zdrowie pracowników w długiej perspektywie.